Ölçüm Araçları

İklim nefes aldığımız ortamı belirler. Bir kurumda çalışanların, Kurumun sürdürülebilir başarısını sağlamaları beklenir. Bu başarıyı sağlamak için içinde bulunulan ortamın performansı destekleyen bir ortam olması önemlidir. Araştırmalar, yüksek ve sürdürülebilir performansın sağlandığı kurumlarda ortamda bazı özelliklerin öne çıktığını gösteriyor. Kurumdaki ortamın “nefes alınabilir” bir iklim sağlayıp sağlamaması çalışanların performansının birincil koşulu. Nefes alınabilir bir iklim performans gösterebilmek için şart. İklimin zenginleştirici ve geliştirici özellikleri, kurumlarda da aynen doğada olduğu gibi ömre ömür katıyor; iklimin boğuculuğu ise ömürden yiyor.

Kurumları oluşturan çalışanlar ve kurumda yaşatılanlar o kurumun kişiliğini, iklimini, kültürünü oluştururlar. Her kurum birbirinden farklıdır. Her kurum “burada işler böyle yapılır, burada böyle davranılır” bilgisini oluşturur ve bunu yeni gelen çalışanlara aktarır. Bu bilginin oluşumunda pek çok etken vardır; içinde bulunulan pazar, ürün, rakipler, sektör, şirket evlilikleri… Ancak en önemli etken yönetim ve yönetimin sergilediği tutum ve davranışlardır. Kurumsal iklimin anlaşılması, o kurumdaki çalışanların kurumu, iş yapış ve ilişki biçimini nasıl algıladığını ortaya çıkartır. Araştırmalara göre; bir kurumda iklimi nefes alınabilir ve sağlıklı kılan önemli faktörler arasında kurumdaki algının yanı sıra yaşanan ve içinde nefes alınan iklimin özellikleri yer alır.

Kurum İklimi Çalışmasının Kuruma Faydaları
Kurumsal İklimi anlayan kurumlar çalışanların
• Kurum içindeki mevcut yaşam şartlarını,
• Sergiledikleri ve maruz kaldıkları tutum ve davranışları,
• Yönetim ile ilişkilerini,
• Kurum politika ve uygulamalarının çalışanlar üzerindeki etkilerini,
• Kurumun vizyonuna, yönetim yaklaşımına, ekip çalışması uygulamalarına, yeniliklere bakış açılarını sadece sesi daha çok çıkanların değil tüm katılımcıların deneyimlerini ortaya koymalarına olanak sağlayarak, farklı kırılımlarda kurum iklimi ile ilgili algılama imkanına kavuşurlar.
Bu bilgi bir kurumun sahip olduğu en önemli kaynak olan çalışanları ve onların kurum ile ilgili algılarını ortaya çıkarmış olur. Bir yandan kurum ile ilgili güçlü ve gelişmesi gereken alanları ortaya çıkartırken diğer yandan kurumun hedefleri ile kurum kültürünün uyumunun derecesini gözler önüne serer.
Elde edilen bilgiler
• Kurumun kültürünü geliştirecek ve pekiştirecek uygun politikaların belirlenmesini,
• Gerekli aksiyon planlarının yapılmasını,
• Verimliliği ve motivasyonu artıracak kararların verilmesini etkileyebilecek geri bildirimlerin alınmasını sağlar.

Kurum İklimi Çalışmasının Çalışana Faydaları
Kurum iklimi çalışması yoluyla çalışanlar sadece kendilerinin ve yakın çevrelerinin değil, kurumun bütününün kurum ile ilgili algılarını öğrenir. Bu çalışma, dile getirmekte zorluk çekilen ancak gelişim ihtiyacı duyulan alanların ortaya çıkmasını sağlar. Kurum içinde solunan havanın geliştirilmesi için gerekli verileri ortaya çıkarır. Yaşanan olası sıkıntıların bir birikime yol açmadan anlamlı yollarla dile getirilmesine olanak sağlar. Çalışanlar, daha etkin performans gösterebilmek için ihtiyaç duyulan kurum ikliminin sağlanması için atılacak adımlarda yol gösterici bir kılavuz edinmiş olurlar. Çalışanlar görüşlerine ve yaşantılarına önem verildiğini hissederler. Bazı kaynaklarda “organizasyon iklimi” olarak da adlandırılan kurumsal iklim anketi kurumların/şirketlerin çalışma ve yaşama “ortamını” tanımlama sürecini kapsamaktadır. Kurumda çalışanları, performanslarını ve tutumlarını doğrudan veya dolaylı etkileyen unsurları tanımlamayı sağlamaktadır. Kurumsal iklim genelde “şirkette çalışanların işlerin işleyişine dair ortak algısını” yönetime göstermek için iyi bir ölçüm aracı olarak kullanılır. Kurumsal iklim çalışması, kurumsal kültür çalışmasının temelini oluşturur. 1991 yılından bu yana iş dünyasında etkin olarak kullanılan bu yönetim aracı, akademik çalışması yapılmış olarak 2003 yılından bu yana Baraka tarafından uygulanmaktadır. Kurumsal iklim çalışması kurumda var olan yaşamın ve kültürün net bir şekilde ortaya çıkmasına yardımcı olmaktadır. Kurum iklimi çalışmasında akademik araştırmalarla belirlenmiş 16 alanı kapsayan değerlendirme soruları ve katılımcının görüşlerini dilediği gibi aktarabileceği açık uçlu sorular mevcuttur. Bu çalışmada Gallup’un dünyada 1 milyondan fazla kişi ile yaptığı “yetenekli” kişileri iş yerinde mutlu ederek kurumda kalmalarını sağlayan konuları irdeleyen 12 soru da dahil edilmiştir. Bu soruların değerlendirmesi kurumun yetenekli çalışanlar tarafından tercih edilen bir kurum olmasına dair algıyı ortaya koymaktadır. Kurumsal iklim çalışmasında başarılı kurumlarda görülen ortak özellikler ve bir kurumda yaşama ortamını belirleyen ana faktörleri içeren alt konu başlıkları irdelenmektedir.

Alt Konu Başlıkları:
• Fiziksel Ortam: Çalışanların ihtiyaçlarına cevap verebilecek, etkin performansı sağlayacak, temiz ve güvenli çalışma ortamı yaratacak fiziksel şartların ne derece sağlandığı
• Sorumluluk: Çalışanların alabildiği sorumluluk ve bu çerçevede kullanabildikleri yetki ile ilgili algı
• Çalışanın Kararlara Etkisi: Kararlara katılımın, önemli gelişmeler ve konular hakkında bilgilendirme düzeyinin çalışanlar tarafından algılanması; kurum içi bilgi paylaşımı ve karar verme sürecine katılımın algılanması
• Kurumun Risk Alması: Organizasyonda gelişimin sağlanması için ne düzeyde risk alınabildiğinin algılanması; organizasyonun risk alma tutum ve davranışları
• Takdir: Çalışanların, kurumdaki takdir ve ödül sistemleri ve yaşanan deneyimler ile ilgili algıları; iyi performans ve davranışların ödüllendirildiğine dair algılama
• Ücretlendirme ve Yan Menfaatler: Şirket içerisinde benzer sorumluluklar arasında ve pazardaki benzer pozisyonlar ile adil ve dengeli ücret ve yan menfaat sistemi olduğuna dair algı
• Kişilerarası İlişkiler: Çalışanların kendi aralarındaki ilişkilerinde ve yöneticileri ile olan ilişkilerinde ortamın destekleyiciliğine dair algıları
• Kişisel Gelişim Olanakları: Yerinde ve gerektiğinde kişisel bilgi ve becerilerin gelişmesi için yeterli imkânın sağlandığına dair algı
• Başarı Standartları: Çalışma ortamında daha iyi performans gösterilmesi için gerekli itici gücü sağlayacak ortam ve yüksek gurur verici hedeflerin varlığı ile ilgili algı
• Bireye Verilen Değer: Organizasyonda çalışanların birey olarak ne kadar değerli hissettikleri ve diğer çalışanların da birbirlerine ne derecede değer verdikleri ile ilgili algı
• Çatışma Yönetimi: Çatışmaların ne derece açık, dolaysız, adil ve yapıcı yollarla çözülebileceğine ve çalışanların farklı düşünce ve fikirlerini ne kadar rahatlıkla açıklayabileceklerine dair algı
• Şirkete Bağlılık: Çalışanların üstlendiği görev ve sorumluluklara, elemanı olduğu iş yerine duyduğu profesyonel bağlılık
• İş Memnuniyeti: İşyerinden ve işten genel olarak hissedilen doyum ve mutluluk
• Yönetim: Kurumdaki yönetim biçiminin kurum ve çalışan performansını artırıcı şekilde olumlu bir yönetim olması ile ilgili algı
• Kurumsal Çalışma: Kurumun sistemli yapıları ve profesyonel çalışma yöntemlerini ne ölçüde hayata geçirdiğine ve kurumsal göründüğüne dair çalışanların algısı
• Tercih Edilen Şirket: Şirketi çalışanları için “tercih edilen şirket” yapan ve rakiplerinden ayıran özellikler hakkında çalışanların algıları.

Kurumsal iklim çalışması çalışan memnuniyeti anketleri ile sıklıkla karıştırılabilmektedir. Çalışanların memnuniyet algıları da kurum ikliminin bir parçası olduğundan, iklim anketi çalışma memnuniyet ile ilgili de fikir vermektedir. Bununla birlikte, amacı özellikle çalışan memnuniyet düzeyini görmek değil, kurumun içinde nefes alınan ortamın özelliklerini belirlemektir. Kurumsal iklim çalışmaları, kurumdaki kültür ve yaşam ile ilgili “büyük resmi” görebilmek için kullanılmaktadır.